Jak rozpoznać pozycję zaworu, czy jest zamknięty bądź otwarty?
Dlaczego stosuje się zawory kulowe? Zawory kulowe to podstawowe elementy armatury przemysłowej, odgrywające kluczową rolę w odcinaniu przepływu zarówno mediów ciekłych, jak i gazowych.
Istotą ich działania jest kula (osadzona w teflonowych uszczelnieniach), której obrót – najczęściej o 90° – powoduje szybkie otwarcie bądź zamknięcie strumienia w instalacji. Sama kula umieszczona jest w mosiężnym, stalowym węglowym lub stalowym nierdzewnym korpusie, co umożliwia szczelne zatrzymanie przesyłu czynnika roboczego. Pozycja kuli i kształt jej wybrania decydują o tym, czy medium może swobodnie przepływać, czy też przepływ zostanie natychmiast przerwany.
Jak sprawdzić, czy zawór kulowy jest otwarty czy zamknięty?
Zawory kulowe zyskują dużą popularność dzięki prostej obsłudze. Aby otworzyć zawór, należy obrócić jego rączkę (lub motylek) o 90°, tak by znalazła się równolegle do korpusu. Zamknięcie następuje z kolei po cofnięciu dźwigni o 90° do pozycji pierwotnej, w której uchwyt ustawiony jest prostopadle w stosunku do korpusu zaworu. Prostym wskaźnikiem stanu zaworu jest zatem położenie rączki – wystarczy na nią spojrzeć, aby jednoznacznie ocenić, czy przepływ został otwarty czy odcięty. Na poniższej fotografii można zauważyć, które zawory znajdują się w pozycji otwartej, a które zamkniętej.
Automatyzacja zaworów w trudno dostępnym miejscu
W sytuacjach, gdy zawory są zamontowane w niewidocznym lub trudno dostępnym obszarze rurociągu, świetnie sprawdzają się zawory kulowe odcinające wyposażone w wyłącznik krańcowy. Choć samo sterowanie kurkiem odbywa się ręcznie, to dzięki krańcówce do systemu automatyki trafia informacja o aktualnym położeniu zaworu. Połączenie zaworu i czujnika krańcowego umożliwia specjalny zestaw montażowy (konsola), co można zaobserwować na zamieszczonej poniżej fotografii. Istotnym wymogiem jest tu płytka montażowa w standardzie ISO, wymagana do instalacji zaworu wraz z napędem.
Zalety zaworów kulowych w skrócie
- Łatwość obsługi – wystarczy jedynie obrócić dźwignię o 90°.
- Szybkie przejście między stanem otwartym a zamkniętym (funkcja ON/OFF).
- Wysoka szczelność – doskonale nadają się do gazów, cieczy, a nawet mediów agresywnych (w zależności od rodzaju materiału korpusu i uszczelek).
- Kompaktowa konstrukcja – zawory kulowe nie zajmują wiele miejsca, a ich przekrój przepływu bywa duży w stosunku do rozmiarów korpusu.
- Prosta identyfikacja stanu – położenie rączki (równolegle do rurociągu = otwarte, prostopadle = zamknięte) wyraźnie określa bieżącą pozycję kuli.
Zasady prawidłowego użytkowania i bezpieczeństwa
Nieprawidłowa regulacja przepływu
Choć czasem można używać zaworów kulowych do regulacji (ustawiając kulę w pozycji częściowego otwarcia), nie jest to rekomendowane w dłuższej perspektywie. W takiej pozycji dochodzi do:
- Zawirowań przepływu, co może prowadzić do lokalnego podciśnienia i kawitacji.
- Zwiększonego zużycia uszczelnień (np. teflonowych) wskutek tarcia i erozji strumienia.
Utrzymanie i przeglądy
Zawory kulowe jako urządzenia o konstrukcji stosunkowo prostej nie wymagają wielu zabiegów konserwacyjnych. Warto jednak pamiętać o:
- Okresowym sprawdzaniu szczelności (szczególnie w aplikacjach wysokociśnieniowych).
- Czyszczeniu zewnętrznym – aby uniknąć gromadzenia się brudu, który może utrudniać obrót dźwigni czy dostęp do części eksploatacyjnych.
- Sprawdzaniu stanu uszczelek po dłuższym okresie eksploatacji lub przy wystąpieniu wycieków.
Bezpieczeństwo użytkownika
- Przy dużych różnicach ciśnienia ważne jest otwieranie i zamykanie zaworu w sposób kontrolowany, by uniknąć gwałtownego uderzenia strumienia medium.
- W instalacjach gazowych zaleca się stosowanie dodatkowych środków bezpieczeństwa, np. przez zawory bezpieczeństwa sprężynowe czy systemy detekcji wycieków.
Gdy potrzebujemy zakupić te popularne elementy armatury przemysłowej, czyli zawory kulowe, warto postawić na sprawdzonego dostawcę – firmę Pneumat, która gwarantuje wysoką jakość asortymentu i fachowe doradztwo.
—
Artykuł sponsorowany